Discover PlayDecide. Download games, prepare, play. GET STARTED

Ksenotransplantacja

Choose your language

PlayDecide games may be available in multiple languages

Play the game

Download, prepare, discuss & collect results.

SIGN INRegister

Ksenotransplantacje – co to takiego?
Ksenotransplantacja to zabieg polegający na przeszczepianiu ludziom żywych komórek, tkanek lub organów pochodzenia zwierzęcego

Dyskusja o ksenotransplantacjach jest potrzebna, gdyż metoda rodzi kilka kontrowersji i pytań:
• Czy hodowanie zwierząt tylko po to, by wykorzystać ich organy do leczenia ludzi jest moralne?
• Czy ksenotransplantacje są bezpieczne czy może zbyt ryzykowne?
• Jak daleko powinniśmy się posunąć w zabiegach wymiany tkanek i narządów?

Author / translator Andrea Bandelli

Ksenotransplantacje – co to takiego?
Ksenotransplantacja to zabieg polegający na przeszczepianiu ludziom żywych komórek, tkanek lub organów pochodzenia zwierzęcego

Dyskusja o ksenotransplantacjach jest potrzebna, gdyż metoda rodzi kilka kontrowersji i pytań:
• Czy hodowanie zwierząt tylko po to, by wykorzystać ich organy do leczenia ludzi jest moralne?
• Czy ksenotransplantacje są bezpieczne czy może zbyt ryzykowne?
• Jak daleko powinniśmy się posunąć w zabiegach wymiany tkanek i narządów?
• Czy pacjenci po ksenotransplantacjach i ich rodzinny powinni być objęci specjalnymi restrykcjami ze strony władz, które miałyby na celu ochronę reszty społeczeństwa przed niebezpiecznymi wirusami?
• Jak zachowamy równowagę miedzy wolnościami osobistymi jednostki a dostępnością metod terapeutycznych, które potencjalnie stwarzają ryzyko przeniesienia na ludzi zwierzęcych wirusów i epidemii?

Created 10 February 2010
Last edited 28 June 2018
Topics Ethics, Health, Science
Original English

Policy positions

Policy position 1

Nie można przeszczepiać ludziom żywych narządów zwierzęcych z powodów etycznych i moralnych.

Policy position 2

Nie można przeszczepiać ludziom żywych narządów zwierzęcych, ponieważ jest to zbyt ryzykowne.

Policy position 3

Na ksenotransplantacje można zezwalać tylko wówczas, kiedy korzyści dla pacjenta są pewne i zdecydowanie przewyższają możliwe ryzyko.

Policy position 4

Można zezwalać na ksenotransplantacje, jeśli tylko ryzyko zabiegu okaże się być dopuszczalne.

Story cards

Thumbnail

Jestem zootechnikiem. To zdumiewające jak bardzo przywiązujesz się do świń, które hodujesz. Trudno jest patrzeć, jak odchodzą, choć wiem, że nie da się tego uniknąć. To, co byłoby naprawdę złe, to niedobre traktowanie tych zwierząt tylko dlatego, że ma się świadomość, iż i tak poświęcą życie w eksperymentach medycznych. Jesteśmy im winni jak najlepszą opiekę. Wiem, że to, iż spędzają całe życie w zamknięciu lub izolacji, nie jest czymś naturalnym, ale wciąż myślę, że ich życie jest całkiem dobre.

Historia Sophii
Thumbnail

Od 10 lat pracuję nad tym, by świńskie serca mogły być z sukcesem przeszczepiane ludziom. Byłam świadkiem straszliwych cierpień dzieci z wrodzonymi wadami serca. Także mój syn, Toby urodził się ze słabym sercem – z trudem mógł chodzić i nigdy nie mógł bawić się z innymi dziećmi. Czekaliśmy na dawcę, ale bez skutku – Toby zmarł nim znalazło się dla niego odpowiednie serce. Nie chce, by inne dzieci i rodziny przechodziły przez to samo, co ja. Dlatego sądzę, że ksenotransplantacje są tak ważne.

Dr. Sharon Taylor
Thumbnail

Czekam na przeszczep serca. Moje serce nigdy nie było zachwycająco zdrowe, cierpiałem na arytmię. Jednak wypadek samochodowy latem ubiegłego roku był dla mnie takim szokiem, iż od tej pory ani razu nie pracowało jak trzeba. Lekarze twierdzą że znalezienie dla mnie dawcy jest mało prawdopodobne. Jakiś czas temu usłyszałem o ksenotransplantacjach – wszczepianiu ludziom serc świń. Jestem wegetarianinem i nie chciałbym się na to decydować. Ale im dłużej czekam na dawcę, tym bardziej pomysł do mnie przemawia. Ja po prostu chcę zobaczyć, jak moja córka dorasta i znowu czuć się dobrze.

Historia Bena
Thumbnail

Jestem kardiochirurgiem i specjalizuje się w przeszczepach serca. Na listach biorców czeka bardzo wielu ludzi, większość z nich nie może prowadzić w pełni aktywnego życia. Interesuję się wykorzystaniem serc świń jako „zamienników” dla tych ludzkich. Niektórzy z pacjentów rzuciliby się na taką szansę, gdyby tylko mogli. Moją jedyną obawą jest możliwy transfer zwierzęcych wirusów na ludzi. Biorąc pod uwagę HIV i CJD to coś, nad czym powinniśmy się dobrze zastanowić. Przecież nie potrzebujemy więcej chorób na tym świecie.

Dr. Dean Kusafuko
Thumbnail

Mam 18 lat. Przed rozpoczęciem nauki w college’u przez 3 miesiące podróżowałam po Afryce Południowej. Wyprawa bardzo mnie przygnębiła – tak wielu ludzi umiera tam na choroby związane z AIDS. Na Zachodzie mamy leki, które mogłyby pomóc tym ludziom, ale nie są one wysyłane do Afryki. Prezerwatywy mogłyby uchronić przed rozprzestrzenianiem HIV, ale ich także się nie wysyła! Dlaczego ludzie z Zachodu nie zrobią czegoś, by pomóc? Dlaczego naukowcy marnują olbrzymie pieniądze w nowe badania, np. tworzenie genetycznie modyfikowanych świń, które byłyby źródłem narządów do przeszczepów? Jest tyle innych sposobów na zmniejszenie ludzkiego cierpienia i lepsze wydanie pieniędzy.

Historia Hildy
Thumbnail

Mieszkam w New Delhi z żoną Radhą, która jest lekarzem, i z pozostałą rodziną. Wierzę w istnienie karmy – w efekty czynów dokonanych za życia lub w poprzednim wcieleniu, które mogą powodować wrodzone wady, np. schorzenia serca. Radha powtarza mi, że na Zachodzie lekarze chcą wszczepiać ludziom serca świń! Tamtejsi naukowcy sa gotowi na wszystko, by tylko zyskać sławę lub móc pochwalić się kolejnym odkryciem! W tym samy czasie, każdego dnia widzę ludzi umierających z głodu lub z powodu uleczalnych chorób. Czy można pozwalać, by dalej tak się działo?

Historia Vishnu
Thumbnail

Mój syn, obecnie 35-latek, ma wadę serca i niemal umarł przy porodzie. Syn chodzi bardzo powoli, o lasce i wymaga stałej opieki. Choć jesteśmy na tyle zamożni, by wypróbowywać nowe leki, żaden nie okazał się skuteczny. Od kilku lat mój syn znajduje się na liście oczekujących na przeszczep. Zrobiłabym naprawdę wszystko, by przywrócić mu zdrowie i radość życia. Słyszałam o możliwości przeszczepów od świń. Wierzę, że naukowcom się uda. Ale czy zdążą uratować mojego syna?

Historia Nanou
Thumbnail

Rozpaczliwie wyczekiwałam nowego serca, i kiedy w końcu zaoferowano mi serce świni, od razu się na nie zdecydowałam! Oczywiście, czuję się teraz znacznie lepiej i mogę robić o wiele więcej rzeczy. Jednak wraz z upływem czasu coraz gorzej mi ze świadomością, ze mam w sobie kawałek jakiejś świni. Gdyby chodziło o przeszczep biodra i kawałek świńskiej kości , pewnie bym się tak nie przejmowała. Ale serce to co innego. Choć moje ciało nie odrzuciło tego serca fizycznie, to chyba odrzuciłam je emocjonalnie.

Anna w roku 2030

INFO CARDSISSUE CARDS

Przecież ludzie i tak jedzą świnie!

Niektórzy twierdzą, że skoro zabijamy świnie, aby je zjeść, to dlaczego nie mielibyśmy ich zabijać w celu pozyskania organów do przeszczepu? Inni uważają, że to nie to samo - jedzenie zwierząt jest czymś naturalnym, a wykorzysta-wanie jako źródła narządów - sztucznym i nienormalnym.

Na jakie wykorzystanie świń powinno się zezwolić?

Czy powinniśmy zezwolić na umieszczanie ludzkich genów w świniach lub świńskich narządów w ludziach? Czy powinniśmy pozwolić na klonowanie świń tylko by móc wykasować niektóre z ich genów?

Lista oczekujących

Listy oczekujących na przeszczep stale się wydłużają, co skutkuje pogorszeniem się stanu zdrowia społeczeństwa. Zwolennicy ksenotransplantacji twierdzą, do zażegnania problemu wystarczyłaby jedynie odpowiednia intensywna hodowla zwierząt-dawców.

Mniejszości etniczne

Ksenotransplantacje okazałyby się szczególnie użyteczne w przypadku członków mniejszości etnicznych, dla których bardzo trudno znaleźć odpowiednich dawców i zgodne tkanki.

Stop dla handlu organami

Handel ludzkimi organami, zwłaszcza nerkami staje się coraz powszechniejszy, mimo iż jest to zakazane w wielu krajach. Dzięki wprowadzeni ksenotransplantacji z pewnością udałoby się powstrzymać ten proceder.

Alternatywa dla ludzkich tkanek

Ksenotransplantacje mogłyby stanowić alternatywę dla wykorzystywania ludzkich tkanek, pozyskiwanych np. od płodów z zabiegów aborcyjnych.

Akceptowanie naszej śmiertelności

Czy nie próbujemy przechytrzyć śmierci? Czy definitywne zaakceptowanie własnej śmiertelności i zaprzestanie badań nad ksenotransplantacjami nie byłoby uzasadnione?

Wykorzystywanie zwierząt do leczenia ludzi?

Do jakiego stopnia możemy usprawiedliwiać wykorzystywanie zwierząt do poszukiwania terapii przeznaczonych wyłącznie dla ludzi?

Dylemat etyczny

Czy tworzenie zwierząt tylko po to, by wykorzystać ich narządy jest słuszne?

Zrównoważyć ryzyko

Ryzyko odzwierzęcej infekcji wirusowej może być relatywnie małe dla śmiertelnie chorego pacjenta, czekającego na przeszczep serca.

Ryzyko nieznanych rozmiarów

Ryzyko transferu wirusów na całą populację jest dość znikome, jednak może mieć poważne konsekwencje, kiedy już dojdzie do rozprzestrzenienia się choroby miedzy gatunkami.

Jednostka kontra społeczeństwo

Jak zachować równowagę między życiem i zdrowiem jednego, ukochanego człowieka, a ryzykiem, jakie mogłoby grozić całemu społeczeństwu?

Status świni

Czy wykorzystywanie świń jako dawców organów nie doprowadzi do postrzegania zwierząt jako istot żyjących tylko na potrzeby i dla korzyści człowieka?

Kiedy ryzyko jest zbyt duże

W 2000r. w brytyjskim Instytucie Roslin zaprzestano dalszych badań w dziedzinie ksenotransplantacji z obawy przed rozprzestrzenieniem się zwierzęcych chorób wirusowych na ludzi. W zamian naukowcy zajęli się wykorzystaniem komórek macierzystych do regeneracji narządów.

Akceptacja w Europie

36% Europejczyków akceptuje ksenotransplantacje

Słowo ostrzeżenia

“Nie ma nic gorszego, niż plaga zrodzona w trakcie ratowania ludzkiego życia”
- fragment felietonu redakcyjnego z pisma “New Scientist” z 1998

Niepożądane efekty uboczne

Wprowadzenie ksenotransplantacji nie wyeliminuje zapotrzebowania na ludzkie narządy, a może zniechęcić ludzi do ich przekazywania.

Patenty na zwierzęta

Wnioski patentowe dotyczące zmodyfikowanych genetycznie świń – dawców dodatkowo podsycą kontrowersje dotyczące metody oraz dyskusje nad moralnym statusem zwierząt, które miano by patentować.

Życie w izolacji

Ochrona genetycznie zmodyfikowanych zwierząt przed infekcją wiązałoby się ze zmianą warunków ich chowu. Zwierzęta trzymano by zapewne w izolacji lub w nienaturalnym otoczeniu pozbawionym obiektów i bodźców wzbogacających ich życie.

Choroby bez objawów

Infekcje wirusowe takie jak zakażenie HIV mogą przebiegać z długim okresem utajenia, bez żadnych widocznych objawów. Zanim nowa choroba, będąca rezultatem ksenotransplantacji, zostałaby wykryta, mogłoby minąć wiele lat, w czasie których dochodziło by do jej rozprzestrzenienia.

Kiedy jest za późno na badanie

Świnie i małpy mogą nosić w sobie nieznane patogeny, które nie są objęte standardowymi badaniami. Patogeny, np. wirusy, odkrywa się zwykle dopiero po wystąpieniu nagłych zachorowań lub całych epidemii.

Respektowanie wyborów moralnych

Pacjenci powinni mieć możliwość odmówienia przyjęcia ksenoprzeszczepu ze względów etycznych, a ich decyzja nie powinna wpływać na szanse uzyskania ludzkiego narządu.

Rachunek kosztów i zysków

Korzyści płynące z ksenotransplantacji powinny być porównywane z kosztami opieki medycznej, a inwestycje na badania w tym zakresie – z pieniędzmi wydawanymi na inne projekty prozdrowotne.

Nowy wymiar odpowiedzialności

Brytyjski Urząd ds. Tymczasowych Regulacji Ksenotransplantacji (Xenotransplantation Interim Regulatory Authority) wydał oświadczenie, iż każda osoba, która otrzyma zwierzęcy narząd powinna zgodzić się na dożywotni nadzór lekarski oraz zaniechać uprawiania seksu bez zabezpieczenia.

Czym są ksenotransplantacje?

Ksenotransplantacje to:
• Przeszczepy całych narządów
• Terapie bazujące na przeszczepie komórek
• Biosztuczny Narząd Wątrobowy (BAL) – kiedy komórki wątroby świni są używane do podtrzymania podstawowych funkcji naturalnej wątroby

Tradycyjne transplantacje

Od czasów pierwszej transplantacji serca, przeszczepianie żywych ludzkich narządów jest najbardziej preferowaną przez lekarzy podejściem do przeszczepów.

Braki narządów

Na każdy narząd pochodzący od dawcy przypada 5 oczekujących biorców. Brak narządów jest bardzo poważnym problem, gdyż często przeszczep stanowi jedyną możliwość wyleczenia pacjenta.

Przeszczepy ratujące życie

Ludzie chorujący na mukowiscydozę (nieuleczalna chorobę genetyczną), mają bardzo małe szanse na przeżycie więcej niż 30 lat bez przeszczepu serca i płuc.

Żywi dawcy

Norwegia zawdzięcza wysoki wskaźnik przeszczepów nerek dużej liczby żyjących dawców – ludzi decydujących się na oddanie jednej ze swoich nerek potrzebującemu pacjentowi.

Skuteczność kampanii na rzecz oddawania narządów

70% Brytyjczyków jest skłonnych oddać pośmiertnie swoje narządy do przeszczepów. Jednak tylko 1/4 z nich posiada ważne karty dawcy. Kampanie społeczne nie odniosły tu pożądanego skutku.

Jak rozwiązać problem braku narządów?

Ksenotransplantacje mogłyby rozwiązać problem braku dawców i narządów, dzięki wykorzystaniu organów pochodzących od świń lub małp naczelnych, które są bardzo podobnych do ludzkich.

Czy świnie są lepsze od małp?

Najbardziej preferowanym dawcą organów do ksenotransplantacji są świnie – ich narządy maja podobną wielkość co ludzkie, a same zwierzęta są tanie w hodowli. Z ich wykorzystaniem nie wiążą się tak duże kontrowersje moralne, co w przypadku małp czy naczelnych.

Nie tylko narządy

Prócz przeszczepiania całych narządów, prowadzi się też badania nad wykorzystaniem komórek nerwowych pochodzących od świni, które można by wszczepiać pacjentom cierpiącym na chorobę Huntingtona lub Parkinsona.

Odrzuty

Główny problem z ksenotransplantacjami polega na tym, że ludzki układ odporności traktuje wszczepiony nowy organ jako “obcy” i stara się go zniszczyć.

Postępy w zabiegach transplantacji

Dzięki zastosowaniu specjalnych leków immunosupresyjnych (leków hamujących reakcję układu odpornościowego i zapobiegających odrzutom) przeszczepy ludzkich narządów coraz rzadziej kończą się niepowodzeniem.

Spodziewana długość życia po przeszczepie

2/3 osób po przeszczepie nerki przeżywa więcej niż 5 lat od zabiegu. Niektórzy z nich przeżyli z nową nerką ponad 20 lat i nic nie wskazuje, by ich życiu groziło niebezpieczeństwo.

Całe życie na lekach

Nawet pacjenci, którym wszczepiono ludzkie narządy muszą przyjmować leki immunosupresyjne przez całe dalsze życie.

Zwierzęta modyfikowane genetycznie

Naukowcy poddają zwierzęta modyfikacjom genetycznym. Dzięki temu komórki zwierząt zostają pozbawione cząsteczek, które nasz układ odpornościowy uznaje za obce i usiłuje zniszczyć. Inna metoda polega na wprowadzeniu do DNA świni fragmentów typowych dla człowieka.

Przenoszenie chorób między gatunkami

Podczas ksenotransplantacji mogłoby dojść do transferu chorób między gatunkami. Im bliżej spokrewnione są oba gatunki, tym ryzyko jest większe. Z tego powodu świnie są uważane za bezpieczniejsze źródło narządów, niż małpy. (Choć w warunkach laboratoryjnych udało się zarazić ludzkie komórki wirusami świni.

Ukryte zagrożenia

Niektóre wirusy nie powodują chorób u swoich macierzystych gatunków, mogą jednak okazać się bardzo groźne po przeniesieniu ich do innego gatunku.

Hamowanie układu odporności

Układ odporności pacjentów po przeszczepach jest sztucznie “hamowany” za pomocą leków immunosupresyjnych. To czyni ich bardziej podatnymi na infekcje wirusowe, a każdy taki przypadek niesie za sobą ryzyko epidemii.

Korzyści z klonowania świń

Jedną z nich jest możliwość „wykasowania” świńskich genów, które powodują odrzucenia organu. Da się to zrobić tylko przy okazji klonowania.

Wcześniejsze przykłady chorób międzygatunkowych

Przeskakiwanie chorób między gatunkami jest możliwe. Wirus HIV prawdopodobnie był kiedyś wirusem małp, a priony powodujące „chorobę wściekłych krów” u bydła mogą prawdopodobnie wywoływać u ludzi śmiertelna chorobę Creutzfeldta-Jakoba.

Transfer wirusów między gatunkami

Eksperymenty w laboratorium wykazały, że niektóre ze świńskich wirusów mogą atakować także komórki ludzi. Jak dotąd nie było jeszcze przypadków, by wirusy były przekazywane wraz z np. świńskimi zastawkami Są one jednak poddane obróbce chemicznej)

Alternatywy dla ksenotransplantacji (1)

Profilaktyka, np. Prowadzenie zdrowego stylu życia, zmniejszającego ryzyko chorób serca. Jednak takie zabiegi nie uchronią przed wszystkimi schorzeniami, które da się wyleczyć za pomocą przeszczepu.

Alternatywy dla ksenotransplantacji (2)

Zwiększenie liczby dawców. Można to osiągnąć z pomocą wprowadzenia systemu “aktywnej odmowy” - każdy człowiek jest uznawany za potencjalnego dawcę, póki nie przedstawi notarialnego oświadczenia zakazującego pobraniu narządów po jego śmierci.

Alternatywy dla ksenotransplantacji (3)

Sztuczne narządy, takie jak zasilane bateriami serce. Urządzenia takie nie są doskonałe – są bardzo drogie i powstają w nich dochodzi w nich skrzepy krwi.

Alternatywy dla ksenotransplantacji (4)

Komórki macierzyste. Komórki te mogą przekształcać się w dowolny rodzaj komórek ludzkiego organizmu, dzięki czemu można by je wykorzystywać do uzupełniania zniszczonej tkanki wątroby czy mięśnia sercowego.

Register to download vote results of this PlayDecide game.Register